Εάν ένας πολίτης καταθέσει εκπρόθεσμα την φορολογική του δήλωση, θα του καταλογιστεί πρόστιμο, χωρίς καμία άλλη συζήτηση. Τα τέλη κυκλοφορίας του 2025, οι πολίτες έπρεπε να τα πληρώσουν έως 31 Δεκεμβρίου 2024, χωρίς να δοθεί καμία παράταση. Το κράτος φροντίζει με κάθε τρόπο να κάνει τους πολίτες να μάθουν να είναι πειθαρχημένοι στις υποχρεώσεις τους. Και είναι ιδιαίτερα αυστηρό μαζί τους. Δεν ισχύει όμως αυτό και για το πολιτικό σύστημα, το οποίο τελεί σε καθεστώς μόνιμης εξαίρεσης από το θεσμικό πλαίσιο. Είναι κάτι άλλο σε σχέση με τους "απλούς πολίτες". Είναι ανώτεροι από τους πολίτες. Δεν είναι "ίσα κι όμοια". Ενώ τα πολιτικά κόμματα τα οποία λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση είχαν εκ του νόμου την υποχρέωση να δημοσιεύσουν, έως 31 Μαΐου 2025, τις οικονομικές τους καταστάσεις για το 2024, εντούτοις κανένα κόμμα δεν το έπραξε. Δεν δημοσίευσαν ισολογισμούς. Ωστόσο, η νομοθεσία προβλέπει την επιβολή προστίμων σε περίπτωση εκπρόθεσμης δημοσίευσης ισολογισμών. Θα τους καταλογιστούν πρόστιμα ή θα έρθει κάποια τροπολογία που θα τα σβήσει αναδρομικά?
Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
Το θεσμικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ 5 ΠΔ 15/2022, τα πολιτικά κόμματα που λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, είναι υποχρεωμένα να δημοσιεύουν τους ισολογισμούς τους εντός του πρώτου πενταμήνου κάθε έτους ήτοι μέχρι τέλος Μαΐου.
5. Τα πολιτικά κόμματα και οι συνασπισμοί κομμάτων, που λαμβάνουν τακτική κρατική χρηματοδότηση, δημοσιεύουν κατ’ έτος ισολογισμό σύμφωνα με τα ισχύοντα λογιστικά πρότυπα. Ο ισολογισμός δημοσιεύεται το πρώτο πεντάμηνο κάθε έτους στην επίσημη ιστοσελίδα που υποχρεούνται να τηρούν στο διαδίκτυο.
Μάλιστα, ο νόμος προέβλεπε ότι η δημοσίευση των ισολογισμών των κομμάτων έπρεπε να γίνεται εντός του πρώτου διμήνου κάθε έτους αλλά το 2022 η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με το άρθρο 23 του Ν. 4954/2022, τροποποίησε την σχετική διάταξη και το έκανε εντός του πρώτου πενταμήνου.
Συνεπώς, η προθεσμία ήταν μέχρι την 31η Μαΐου 2025.
Κανένα κόμμα δεν δημοσίευσε εμπρόθεσμα ισολογισμό
Φαίνεται όμως ότι ούτε το πεντάμηνο είναι αρκετό διότι κανένα κόμμα δεν δημοσίευσε ισολογισμό μέχρι την 31η Μαΐου 2025.
Από την έρευνα που κάναμε δεν εντοπίσαμε κάποια ρύθμιση με την οποία να δόθηκε παράταση της προθεσμίας αυτής. Ως εκ τούτου, όλα τα κόμματα τα οποία είχαν την υποχρέωση να δημοσιεύσουν ισολογισμό, είναι εκπρόθεσμα σε αυτήν την υποχρέωση.
Για τον λόγο αυτό κάναμε capture στο web archives τις σελίδες των οικονομικών στοιχείων των κομμάτων όπως είχαν κατά την 31η Μαΐου 2025 ώστε να μην μπορεί να αμφισβητηθεί ότι δεν δημοσίευσαν εμπρόθεσμα τις οικονομικές τους καταστάσεις.
Για την Νέα Δημοκρατία το web archives επέστρεψε error "This page is unavailable for archiving. The server returned code: because access is forbidden".
Πάντως, η σελίδα του site της στην οποία δημοσιεύει τις οικονομικές καταστάσεις, παρουσιάζει την παρακάτω εικόνα κατά την 31/05/2025:
ΠΑΣΟΚ οικονομικές καταστάσεις web archive 31/05/2025
ΣΥΡΙΖΑ οικονομικές καταστάσεις web archive 31/05/2026
Το κόμμα ΝΙΚΗ δεν έχει καν υποσελίδα στο site του για τις οικονομικές καταστάσεις.
Πλεύση Ελευθερίας οικονομικές καταστάσεις web archives 31/05/2025
Ελληνική Λύση οικονομικές καταστάσεις web archives 31/05/2025
ΚΚΕ οικονομικές καταστάσεις web archives 31/05/2025
Σπαρτιάτες οικονομικές καταστάσεις web archives 31/05/2025
Η Νέα Αριστερά πήρε το 2025 για πρώτη φορά κρατική χρηματοδότηση, λόγω των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου 2024. Ως εκ τούτου θα έχουν την υποχρέωση να δημοσιεύσουν οικονομικές καταστάσεις το 2026. Το ίδιο ισχύει και για την Φωνή Λογικής.
Update 04/06/2025: Παράταση με.... "ανακοίνωση"
Αναγνώστης μας, μας πληροφόρησε ότι έχει δοθεί παράταση στην προθεσμία δημοσίευσης των οικονομικών καταστάσεων έως 30.07.2027.
Ωστόσο, όσο και αν αναζητήσαμε σχετική νομοθετική ρύθμιση με την οποία να δίνεται παράταση, δεν εντοπίσαμε τέτοια.
Σε ανάλογο παράδειγμα, η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων πόθεν έσχες, του 2022 και του 2023 ήταν εντός 3 μηνών από την λήξη της προθεσμίας υποβολής φορολογικής δήλωσης του αντίστοιχου έτους (άρ. 18 Ν. 5026/2023). Ωστόσο με νομοθετικές ρυθμίσεις, δηλαδή με νόμους, δόθηκε παράταση, αρχικά έως την 31.12.2024 (άρ. 68 Ν. 5113/2024) και κατόπιν έως την 28.02.2025 (άρ. 37 παρ. 5 Ν. 5167/2024).
Μία προθεσμία την οποία προβλέπει ο νόμος, μπορεί να παραταθεί μόνο με νόμο. Θα μπορούσε να παραταθεί και με Υπουργική Απόφαση, μόνο όμως εφόσον ο νόμος παρέχει ρητή και σαφή νομοθετική εξουσιοδότηση προς τούτο. Δηλαδή, για να γίνει αυτό στην περίπτωση των οικονομικών των κομμάτων, θα έπρεπε το ΠΔ 15/2022 (το οποίο κωδικοποιεί νόμους και τροποποιείται μόνο με νόμο) να περιέχει διάταξη η οποία να παρέχει εξουσιοδότηση σε Υπουργό ή άλλο όργανο, να αποφασίσει την παράταση της προθεσμίας για την δημοσίευση των ισολογισμών των κομμάτων. Τέτοια διάταξη όμως δεν υπάρχει στο ΠΔ 15/2022.
Επομένως, αφού δεν υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση ή Υπουργική Απόφαση, τί έχει συμβεί? Πώς δόθηκε παράταση στην προθεσμία δημοσίευσης των ισολογισμών των κομμάτων?
Η παράταση δόθηκε με μια ανακοίνωση της Επιτροπής Ελέγχου! Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν βρήκαμε νομοθετική ρύθμιση! Αναζητούσαμε νόμο και η παράταση δόθηκε με .... ανακοίνωση!
Δηλαδη, η παράταση δεν δόθηκε καν με απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου η οποία να είναι τυπικά νόμιμη (αριθμός απόφασης, μέλη τα οποία την υπερψήφισαν, γνώμη μειοψηφίας κλπ) αλλά με ανακοίνωση!
Δεν έχει αρμοδιότητα η Επιτροπή Ελέγχου να δίνει παρατάσεις
Ωστόσο, όπως προκύπτει τόσο από τις ρυθμίσεις του Ν. 5026/2023 περί πόθεν έσχες όσο και από το ΠΔ 15/2022 περί των οικονομικών των κομμάτων, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής δεν έχει τέτοια αρμοδιότητα να αποφασίζει παρατάσεις στις προθεσμίες που ορίζει ο νόμος! Πολλώ δε μάλλον, να δίνει παρατάσεις όχι με κάποια απόφαση αλλά με ανακοίνωση!
Εξάλλου, εάν ο νομοθέτης ήθελε να εξουσιοδοτήσει άλλο όργανο να δίνει παρατάσεις τότε αφενός θα το έκανε ρητά με σχετική διάταξη εντός του νόμου και αφετέρου θα εξουσιοδοτούσε κάποιον υπουργό κι όχι την Επιτροπή Ελέγχου, η οποία είναι και ελεγκτής.
Ωστόσο, ακόμα και η χορήγηση τέτοιας εξουσιοδότησης προς άλλα όργανα να δίνουν παρατάσεις θα ήταν προβληματική διότι κάποιες προθεσμίες τις θέτει ο νόμος με το σκεπτικό ότι είναι αποκλειστικές. Αυτό γίνεται για παράδειγμα με τις φορολογικές δηλώσεις. Η προθεσμία υποβολής τους θεωρείται αποκλειστική και η παράταση δίνεται με νόμο. Δεν υπάρχει μια εκ των προτέρων εξουσιοδότηση προς τον Υπουργό Οικονοικών να δίνει κατά το δοκούν παρατάσεις. Έτσι δεν έγινε με τα τέλη κυκλοφορίας του 2025 για την πληρωμή των οποίων δεν δόθηκε παράταση με νόμο.
Γιατί όχι εξουσιοδότηση στην Επιτροπή Ελέγχου? Διότι σύμφωνα με το άρθρο 19 του ΠΔ 15/2022, το οποίο καθορίζει τις αρμοδιότητές της, η Επιτροπή Ελέγχου είναι αρμόδια να ελέγχει εάν τα κόμματα τηρούν τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από το ΠΔ 15/2022, μεταξύ των οποίων και την υποχρέωση για δημοσίευση ισολογισμού. Είναι γενική αρχή του κράτους δικαίου ότι ο ελεγκτής δεν μπορεί κατ' αρχήν να καθορίζει και το κανονιστικό πλαίσιο ελέγχου. Ο ελεγκτής δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ο νομοθέτης που καθορίζει το πλαίσιο ελέγχου. Δεν μπορεί να κάνει ελέγχους και να διαπιστώσει παραβάσεις με βαση το πλαίσιο που ο ίδιος έθεσε. Για παράδειγμα, οι παρατάσεις στην προθεσμία υποβολής φορολογικών δηλώσεων δίνεται με νόμο κι όχι με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, η οποία είναι ελεγκτής.
Ακόμα όμως κι αν ο νομοθέτης εξουσιοδοτούσε την Επιτροπή Ελέγχου να δίνει παρατάσεις, θα την εξουσιοδοτούσε να εκδίδει αποφάσεις κι όχι ανακοινώσεις! Η ανακοίνωση δεν είναι κανονιστική διοικητική πράξη. Η ανακοίνωση της Επιτροπής Ελέγχου δεν αναφέρεται σε απόφαση. Γράφει απλώς ότι "Παρατείνεται η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των οικονομικών καταστάσεων κομμάτων / συνασπισμών κομμάτων για το έτος 2024 για τις 15/07/2025". Δεν περιέχει τα στοιχεία κάποιας απόφασης. Ίσως σκοπίμως διότι εάν είχε δημοσιευτεί απόφαση θα ήταν ευάλωτη σε ένδικα βοηθήματα ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι με την ανακοίνωση της, η Επιτροπής Ελέγχου νομιμοποιεί εκ των προτέρων τις παραβάσεις τις οποίες θα έπρεπε να διαπιστώσει. Το πρόβλημα είναι ότι θα κληθεί να διενεργήσει ελέγχους και να διαπιστώσει τυχόν παραβάσεις με βάση το πλαίσιο το οποίο η ίδια έθεσε. Είναι αυτό που ο λαός λέει "Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει". Με απλά λόγια, ο ελεγκτής, ενώ έχει την αρμοδιότητα να διαπιστωνει παραβάσεις της νομοθεσίας, αν καθορίζει το πλαίσιο είναι σαν να έχει και την αρμοδιότητα να τις θεραπεύει.
Φυσικά, κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης δεν θα αντιδράσει διότι τα συμφέρει η κατάσταση αυτή. Business as usual.
Συμπερασματικά:
1. Η παράταση δόθηκε με ... ανακοίνωση της Επιτροπής Ελέγχου η οποία είναι ανυποστατη ήτοι δεν είναι κανονιστική πράξη.
2. Η Επιτροπή Ελέγχου δεν έχει αρμοδιότητα να δίνει παρατάσεις ούτε και θα μπορούσε να της απονεμηθεί νομίμως τέτοια αρμοδιότητα διότι είναι ο ελεγκτής
3. Η παράταση μπορεί νομίμως να δοθεί μόνο με νόμο.
Οι κυρώσεις
Το άρθρο 21 παρ. 2 του ΠΔ 15/2022 προβλέπει ότι εάν τα κόμματα δεν κάνουν εμπροθεσμη δημοσίευση των ισολογισμών τους τότε τους επιβάλλεται πρόστιμο:
2. Για τη μη εμπρόθεσμη δημοσίευση του ετήσιου ισολογισμού, καθώς και της ειδικής έκθεσης εκλογικών εσόδων και δαπανών κόμματος ή συνασπισμού επιβάλλεται πρόστιμο από ένα τοις εκατό (1%) έως πέντε τοις εκατό (5%) της τελευταίας κάθε φορά καταβληθείσας, στο κόμμα ή το συνασπισμό, τακτικής ή, αντίστοιχα, εκλογικής χρηματοδότησης.
Ο νόμος προέβλεπε ότι το πρόστιμο είναι ίσο με το 5% της κρατικής χρηματοδότησης.
Όμως, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το 2022 έκρινε ότι οι κυρώσεις δεν ήταν αρκετά ασήμαντες και ότι έπρεπε να γίνουν ακόμα πιο ασήμαντες. Έτσι, με το άρθρο 27 του Ν. 4954/2022 τροποποίησε την διάταξη για τις κυρώσεις και αντί το πρόστιμο να είναι ίσο με 5%, πλέον κυμαίνεται από 1% έως 5%.
Πολιτικό σύστημα εκτός νόμου
Ενώ για τους "απλούς πολίτες" η κυβέρνηση έχει φέρει βροχή αυστηροποιήσεων, για το πολιτικό σύστημα επιφυλάσσει μια πιο ψύχραιμη και επιεική αντιμετώπιση. Διότι δεν είμαστε όλοι "ίσα κι όμοια".
Το έγκλημα των Τεμπών ανέδειξε το ανεύθυνο που απολαμβάνει το πολιτικό σύστημα. Όμως δεν τους φτάνει μόνο το ανεύθυνο. Θέλουν ταυτόχρονα να μην χάνουν ούτε "σταγόνα" από το κρατικό χρήμα.
Θα τους επιβληθεί άραγε το πρόστιμο που προβλέπει το άρθρο 21 παρ. 2 ΠΔ 15/2022 ή θα φέρουν κάποια σκανδαλώδη τροπολογία με την οποία θα δίνουν στους εαυτούς τους (εκπρόθεσμη) παράταση ώστε να ακυρωθεί αναδρομικά το όποιο πρόστιμο για να μην χάσουν ούτε 1€ κρατικού χρήματος?
Ακολουθήστε μας στο BlueSky, στο mastodon, στο twitter και στο Facebook
