15 March 2021

Χωρίς ιερό και όσιο - ο Άδωνις νονός

 


Η ιστορία μιας βάφτισης στο κέντρο της Αθήνας χωρίς να επιτρέπεται, μιας "άδειας/έγκρισης" που δεν προβλέπεται και μιας αρμοδιότητας που αγνοείται.

Η σύντομη απάντηση είναι ότι κατά το διάστημα μεταξύ της 5ης Μαρτίου, οπότε χορηγήθηκε από την Πολιτική Προστασία η “βεβαίωση  / έγκριση κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίου” και της 14ης Μαρτίου, οπότε τελέστηκε το μυστήριο, ίσχυσαν τρείς (3) διαδοχικές ΚΥΑ.

Σε καμία από  αυτές δεν προβλέπονταν η δυνατότητα τέλεσης των μυστηρίων της βάπτισης και του χρίσματος στην Αττική ούτε κατά την ημέρα που η Πολιτική Προστασία χορήγησε  την “βεβαίωση  /έγκριση κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίου”  αλλά ούτε και κατά την ημέρα τέλεσης του μυστηρίου.

Επιπλέον, δεν προβλέπεται ρητά σε καμία διάταξη η αδειοδότηση “κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίου“. Συνεπώς, η “αδειοδότηση” της βάφτισης έγινε χωρίς να προβλέπεται νομοθετικά τέτοια διαδικασία και χωρίς να έχει απονεμηθεί τέτοια αρμοδιότητα στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, ο οποίος είναι επίσης έκθετος και θα πρέπει να κάνει γνωστό το νομικό πλαίσιο που διέπει τις “αδειοδοτήσεις” που υπογράφει καθώς και το πώς μπορούν οι υπόλοιποι πολίτες να λάβουν τέτοια “άδεια“.

Όλα δείχνουν ότι οι κυβερνώντες κατάφεραν ακόμα ένα πλήγμα στο κράτος δικαίου σύμφωνα με το οποίο, στον νόμο υπάγονται και οι νομοθέτες που τον θεσπίζουν. Στην προκειμένη περίπτωση, φαίνεται πως υπάρχει ένας μηχανισμός αυτοεξαίρεσης από τα μέτρα που θεσπίζουν οι κυβερνώντες.

Ας τα πάρουμε από την αρχή
Την Κυριακή 14 Μαρτίου 2021, ο Υπ. Ανάπτυξης, μας ενημέρωσε πως:

Είχα την Τιμή να βαφτίσω ένα πανέμορφο αγοράκι, τον μικρό Νικόλαο, στον Ι.Ν. του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου στην Αθήνα (σε άδειο Ναό λόγω του ιού δυστυχώς). Συγκινούμαι πολύ όταν σκέφτομαι ότι ένας ακόμη πιστός Χριστιανός Ορθόδοξος προστέθηκε στο Σώμα της Εκκλησίας μας. Καλότυχος!
— Άδωνις Γεωργιάδης (@AdonisGeorgiadi) March 14, 2021


Όταν αντιλήφθηκε ότι μπορεί και να έκανε γκάφα, επιστράτευσε μια “βεβαίωση / έγκριση” θολής (το λιγότερο) νομιμότητας:

Η βάπτιση στην οποία παρευρέθηκα χθες ως νονός, πραγματοποιήθηκε νομίμως κατόπιν αδείας που εξέδωσε στις 05/03/2021 η Πολιτική Προστασία όταν οι γονείς του παιδιού έκαναν την σχετική αίτηση. Αυτή είναι μία διαδικασία που ο καθένας μπορεί να ακολουθήσει αν έχει σοβαρούς λόγους. pic.twitter.com/1ntkU4Mp6r
— Άδωνις Γεωργιάδης (@AdonisGeorgiadi) March 15, 2021


ΤΙ ΙΣΧΥΕ ΘΕΣΜΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΒΑΦΤΙΣΕΙΣ?
Αρχικά, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Υπ. Ανάπτυξης υπογράφει και ο ίδιος τα όποια μέτρα. Συνεπώς, αν υπήρξε παραβίαση των μέτρων τότε αυτή αφορά σε μέτρα τα οποία και ο ίδιος θέσπισε.

Στις 5 Μαρτίου 2021, που φέρεται να έγινε η έκδοση της “βεβαίωσης  / έγκρισης κατ’ εξαίρεσης τέλεσης μυστηρίου” από την Πολιτική Προστασία, ίσχυε η ΚΥΑ Αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ. 13805 ΦΕΚ B 843/03.03.2021.

Η ΚΥΑ αυτή εισήγαγε το σύστημα των 2 επιπέδων: αυξημένου & πολύ αυξημένου κινδύνου.

Αντικατέστησε το σύστημα των 3 επιπέδων: επιτήρησης, αυξημένου & πολύ αυξημένου κινδύνου

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, η Αττική είχε τεθεί στο επίπεδο πολύ αυξημένου κινδύνου.

Για το επίπεδο αυτό προβλέπονταν τέλεση λειτουργιών, λατρευτικών συνάξεων, ιεροπραξιών, μυστηρίων και κάθε είδους θρησκευτικών τελετών, αποκλειστικά και μόνο από θρησκευτικό/ούς λειτουργό/ούς και το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό χωρίς την παρουσία άλλων φυσικών προσώπων. Σε τελετές κηδειών και τις σχετικές θρησκευτικές λειτουργίες και λοιπές ιεροπραξίες και ταφικές εκδηλώσεις, επιτρέπεται η παρουσία έως εννέα (9) ατόμων.



Γιατί οι κηδείες αναφέρονται ξεχωριστά από τα μυστήρια? Διότι οι κηδείες δεν είναι ένα από τα μυστήρια της ορθοδοξίας. Για τον λόγο αυτό βλέπουμε τη διάκριση αυτή. Ούτε η ιερή λειτουργία είναι μυστήριο. Αντιθέτως, η μετάληψη είναι.

Τις ίδιες ρυθμίσεις επαναλάμβανε και η παρ. 10 του παραρτήματος 3 της ΚΥΑ δηλ. τέλεση μυστηρίων χωρίς πιστούς μόνο από τους ιερείς και το προσωπικό.



Στις 6 Μαρτίου 2021, δηλαδή την επόμενη μέρα της έκδοσης “βεβαίωσης  /έγκρισης κατ’ εξαίρεσης τέλεσης μυστηρίου” από την Πολιτική Προστασία, δημοσιεύτηκε η ΚΥΑ Αριθμ. Δ1α/ΓΠ.οικ.14453 ΦΕΚ B 895/06.03.2021.  

Η νέα ΚΥΑ επαναλάμβανε τις ίδιες ρυθμίσεις με την προηγούμενη και ενέταξε και τους γάμους στα μυστήρια υπό προϋποθέσεις. Συνεπώς, παρέμενε ο κανόνας της τέλεσης μυστηρίων χωρίς παρουσία πιστών.Το δε παράρτημα 3 με τις ειδικότερες οδηγίες, επαναλάμβανε τα ίδια, με την προσθήκη κανόνων για τους γάμους. Όπως θα δείτε, γίνεται ρητή αναφορά στο μυστήριο του γάμου συγκεκριμένα κι όχι γενικά σε όλα τα μυστήρια.

Κατά την ημέρα τέλεσης της βάφτισης που ήταν νονός ο Υπ. Ανάπτυξης, ήταν σε ισχύ η ΚΥΑ Αριθμ. Δ1α/Γ.Π.οικ.16320 ΦΕΚ B 996/13.03.2021 η οποία επαναλάμβανε τις ίδιες ακριβώς ρυθμίσεις με την προηγούμενη.

Συμπερασματικά, το μυστήριο της βάφτισης δεν επιτρεπόταν στην Αττική ούτε κατά την ημέρα που η Πολιτική Προστασία χορήγησε  την “βεβαίωση  /έγκριση κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίου”  αλλά ούτε και κατά την ημέρα τέλεσης του μυστηρίου.

Η “ΕΓΚΡΙΣΗ” ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Σε καμία διάταξη των ΚΥΑ οι οποίες ίσχυσαν κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα δεν γίνεται ρητή πρόβλεψη ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) έχει την αρμοδιότητα να χορηγεί άδειες “κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίων”.

Φυσικά, δεν προβλέπεται ούτε ποια είναι η διαδικασία για την υποβολή τέτοιας αίτησης, αν προβλέπεται αίτηση θεραπείας ή προσφυγή σε περίπτωση ρητής ή σιωπηρής άρνησης κλπ.

Υπάρχει βέβαια μία θολή διάταξη κατά την οποία η ΓΓΠΠ έχει την αρμοδιότητα να δίνει “άδειες”. Αυτή αφορά στις περιπτώσεις κινηματογραφικών γυρισμάτων, προβών και ηχογραφήσεων.

Η διάταξη είναι θολή καθώς:- Δεν προκύπτει ξεκάθαρα αν αυτη η “αρμοδιότητα” αδειοδότησης εμπίπτει στις νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις ένεκα των οποίων εκδίδονται οι ΚΥΑ με τα μέτρα.- Δεν παρέχεται κανένα υπόδειγμα της αίτησης- Δεν παρέχεται καμία διευκρίνηση σχετικά με το ελάχιστο περιεχόμενο της αίτησης και αν πρέπει να συνοδεύεται απο δικαιολογητικά- Δεν γίνεται καμία μνεία στις δυνατότητες προσφυγής σε περίπτωση ρητής ή σιωπηρής άρνησης.

Το μόνο που δίνεται είναι ένα email στο οποίο μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να στέλνουν τις αιτήσεις τους.

Σε κάθε περίπτωση όμως, η “αδειοδότηση” αφορά ρητά στα κινηματογραφικά γυρίσματα και στις ηχογραφήσεις. Δεν προβλέπεται σε καμία διάταξη ρητή πρόβλεψη για αδειοδότηση “κατ’ εξαίρεση τέλεσης μυστηρίου” ούτε και μπορεί να ερμηνευτεί διασταλτικά τόσο όσο να “χωράει” και βαφτίσεις.

Συνεπώς, η “αδειοδότηση” της βάφτισης έγινε χωρίς να προβλέπεται νομοθετικά τέτοια διαδικασία, χωρίς να έχει απονεμηθεί τέτοια αρμοδιότητα στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, ο οποίος είναι επίσης έκθετος και θα πρέπει να κάνει γνωστό το νομικό πλαίσιο που διέπει τις “αδειοδοτήσεις” που υπογράφει.

ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ
Όλα δείχνουν ότι οι κυβερνώντες κατάφεραν ακόμα ένα πλήγμα το κράτος δικαίου σύμφωνα με το οποίο, στον νόμο υπάγονται και οι νομοθέτες που τον θεσπίζουν. Στην προκειμένη περίπτωση, φαίνεται πως υπάρχει ένας μηχανισμός αυτοεξαίρεσης από τα μέτρα που θεσπίζουν οι κυβερνώντες.

Προκύπτουν πολύ σοβαρά ερωτήματα εξ αιτίας του περιστατικού:

Το κρισιμότερο όλων είναι ποιο είναι το νομικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται η διαδικασία “αδειοδότησης” από την Πολιτική Προστασία.

Η Κυβέρνηση είναι έκθετη και οφείλει να δώσει άμεσα απαντήσεις στα εξής:

  • Με ποιά διάταξη προβλέπεται τέτοια διαδικασία?
  • Με ποια διάταξη έχει απονεμηθεί τέτοια αρμοδιότητα στον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας?
  • Πόσες όμοιες “άδειες” έχουν εγκριθεί από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και σε ποιούς?
  • Γιατί η διαδικασία αυτή δεν έγινε γνωστή και στους υπόλοιπους πολίτες ώστε να κάνουν χρήση της?
  • Υπάρχει μηχανισμός νομιμοφανούς καταστρατήγησης των μέτρων?



13 November 2020

Story: Τα καζίνο, η Κυβέρνηση και οι (ακατάλληλες) ασπίδες προσώπου

 



Τη Δευτέρα 09/11/2020, στην Eνημέρωση διαπιστευμένων συντακτών Υπουργείου Υγείας, η Κυβέρνηση, δια στόματος Νίκου Χαρδαλιά, ξεκαθάρισε ότι η χρήση ασπίδας προσώπου θα επιφέρει πρόστιμο σε όσουν την φορούν αντί ιατρικής μάσκας.


Ειδικότερα, είπε:

Σε σχέση με την ασπίδα νομίζω ότι και οι επιδημιολόγοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι η ασπίδα δεν αντικαθιστά για κανένα λόγο την μάσκα. Και δεν είναι καθόλου ασφαλής, σε σχέση με τις δυνατότητες που μας παρέχει μια μάσκα. Ως εκ τούτου, η χρήση των ασπίδων δεν θεωρείται χρήση μάσκας και υπόκειται σε διαδικασία του προστίμου. Παρά ταύτα, υπάρχουν περιπτώσεις που υπάρχουν χρόνια νοσήματα που αφορούν σε άσθμα και σε κάποια άλλα θέματα που συνοδεύουν τον άνθρωπο ο οποίος θα ελεγχθεί για την χρήση της ασπίδας και εκεί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί προφανώς είναι και πιο επιεικείς. Σε κάθε περίπτωση όμως, ισχυρή σύσταση για την αποφυγή των ασπίδων και όλοι να υιοθετήσουμε τις μάσκες τις επόμενες μέρες για να μπορέσει να έρθει πραγματικό αποτέλεσμα.


Προφανώς είναι σωστό να μην πρέπει να γίνεται χρήση μόνο ασπίδας προσώπου αφού οι επιστήμονες συμφωνούν ότι δεν είναι ασφαλείς. Εξάλλου, σύμφωνα με ρεπορτάζ στα ΝΕΑήδη από τον Αύγουστο του 2020, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου κος. Εξαδάκτυλος, ο οποίος είναι και μέλος στην Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες, δήλωσε:

«Η ασπίδα δεν προστατεύει. Ειδικά η μικρή ασπίδα είναι τελείως άχρηστη. Κακώς τη φοράνε. Οι προσωπίδες, αυτές οι ασπίδες, δεν έχουν γίνει για να αντικαθιστούν τη μάσκα… Είναι ελλιπής η ασπίδα».


Άρα, λογικά, αφού η χρήση ασπίδας προσώπου δεν είναι αφαλής και δεν προστατεύει, δεν θα πρέπει να υπάρχει διάταξη νόμου η οποία να υπαγορεύει τη χρήση της, έτσι δεν είναι?

Για να δούμε.

Το Σάββατο 27 Ιουνίου 2020, δημοσιεύτηκε η ΚΥΑ με αρ. Δ1α/ΓΠ.οικ. 40381 (ΦΕΚ B 2601/27.06.2020) με τους κανόνες ασφαλούς επαναλειτουργίας των επιχειρήσεων.

Στο Παράρτημα V της ΚΥΑ “Οδηγίες για την ασφαλή λειτουργία των Καζίνο” προβλέπονταν:

Για το προσωπικό των καζίνο είναι υποχρεωτική η χρήση μη ιατρικής προστατευτικής μάσκας ΚΑΙ ασπίδας προσώπου

Συνεπώς, αρχικά έγινε πρόβλεψη για ταυτόχρονη χρήση μάσκας και ασπίδας προσώπου.

Ο κανόνας αυτός, για την χρήση μάσκας ΚΑΙ ασπίδας προσώπου συνεχίστηκε έως και τις 11 Ιουλίου 2020 (ΚΥΑ με αρ. Δ1α/ΓΠ.οικ.44076, ΦΕΚ B 2798/11.07.2020)

Στις 26 Ιουλίου 2020 όμως, δηλαδή 15 ημέρες μετά, κάτι άλλαξε.

Με την ΚΥΑ με αρ.  Δ1α/ΓΠ.οικ. 47421 (ΦΕΚ B 3099/26.07.2020) το παράτημα που αφορούσε στα Καζίνο, υπέστη μία πολύ μικρή τροποποίηση.

Ειδικότερα, εξαφανίστηκε το “ΚΑΙ” μεταξύ μάσκας και ασπίδας προσώπου και αντικαταστάθηκε από μία κάθετο. Η νέα διατύπωση ήταν:

Για το προσωπικό των καζίνο είναι υποχρεωτική η χρήση μη ιατρικής προστατευτικής μάσκας / ασπίδας προσώπου.

Έκτοτε, η διατύπωση αυτή παρέμεινε η ίδια έως και το γενικό lockdown οπότε και έκλεισαν τα Καζίνο.

Γιατί λοιπόν η διατύπωση αυτή άλλαξε?

Η νέα διατύπωση είναι θολή. Ηθελημένα θολή. Η αλλαγή της διατύπωσης φαίνεται να έγινε από την Κυβέρνηση ώστε να δίνεται διαζευτικά η δυνατότητα χρήσης είτε ασπίδας προσώπου είτε μάσκας, χωρίς ωστόσο να γίνεται με σαφή και ξεκάθαρο τρόπο για να μην κινήσει υποψίες μεροληψίας.

Τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίεργα αν λάβει κανείς υπόψη ότι τα παραρτήματα των ΚΥΑ που αφορούσαν στα μέτρα επαναλειτουργίας των επιχειρήσεων, γράφονταν με ένα copy paste. Δηλαδή, κάθε επόμενη ΚΥΑ είχε copy paste τα παραρτήματα της προηγούμενης. Οπότε, μήπως όμως έγινε λάθος? Δεν φαίνεται να έγινε λάθος αλλά κανονική παρέμβαση στην εν λόγω διάταξη. Εξάλλου, πώς θα μπορούσε να γίνει λάθος στο copy paste? Γίνεται με ένα copy paste να εξαφανιστεί μια λέξη και να αντικατασταθεί αυτόματα από μια κάθετο? Αν ήταν “λάθος”, γιατί έγινε μόνο εκεί και δεν έγιναν άλλα λάθη στο υπόλοιπο κείμενο?

Εφόσον επρόκειτο για λάθος τότε γιατί αυτό δεν διορθώθηκε στις επόμενες ΚΥΑ και συνεχίστηκε η διάταξη αυτή μέχρι το lockdown δηλαδή για ακόμα 3,5 μηνες? Κάνουν λάθη σε κανόνες που αφορούν ανθρώπινες ζωές, εκείνοι που ο ρόλος τους είναι να προστατεύσουν τις ανθρώπινες ζωές, και δεν το παίρνουν χαμπάρι ούτε μέσα σε ένα τρίμηνο?

Η Κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να επικαλεστεί ότι η διατύπωση “μη ιατρικής προστατευτικής μάσκας / ασπίδας προσώπου” σημαίνει “μη ιατρικής προστατευτικής μάσκας και ασπίδας προσώπου“. Εάν όμως ίσχυε κάτι τέτοιο τότε γιατί τότε άλλαξε η προηγούμενη διατύπωση που ήταν απολύτως σαφής και ξεκάθαρη και τροποποιήθηκε κατά τρόπο που να χρειάζεται ερμηνεία?

Η εισήγηση των επιτροπών των λοιμωξιολόγων για το προσωπικό των Καζίνο ποιά ήταν? Η ταυτόχρονη χρήση μάσκας ΚΑΙ ασπίδας ή η χρήση είτε μάσκας είτε ασπίδας? Αν επρόκειτο για λάθος, οι επιτροπές πώς και δεν το εντόπισαν ώστε να το επισημάνουν και να το αλλάξουν? Οι επιτροπές δεν έχουν γνώση των ΚΥΑ?

Είναι όμως προφανές πως η ευθύνη τέτοιων ζητημάτων δεν πέφτει στους επιστήμονες αλλά στην Κυβέρνηση. Οι επιστήμονες εισηγούνται αλλά η Κυβέρνηση αποφασίζει. Τις ΚΥΑ τις γράφει η Κυβέρνηση κι όχι οι επιτροπές των επιστημόνων. Δεν μας φταίνει οι επιτροπες των επιστημόνων αλλά η Κυβέρνηση. Είναι όμως σημαντικο για τους πολίτες να γνωρίζουν τις εισηγήσεις των επιστημόνων και να τις αντιπαραβάλλουν με τις κυβερνητικές αποφάσεις. Διότι στο τέλος τέλος, για κυβέρνηση θα ψηφίσουν οι πολίτες κι όχι για επιτροπές επιστημόνων.

Είναι ξεκάθαρο πως επρόκειτο για μια πολύ μικρή ηθελημένη κυβερνητική παρέμβαση στο πλαίσιο του “έλα μωρέ, και ποιος θα το πάρει χαμπάρι“? Είναι ξεκάθαρο πως η κυβέρνηση δεν ξέρει τί της γίνεται. Οι Υπουργοί δεν ξέρουν τί νομοθετούν. Ή, ακόμα χειρότερα, έχουν την εντύπωση πως οι πολίτες είναι εντελώς ηλίθιοι και  μέσα στον κυκεώνα των 6.000+ σελίδων έκτακτης νομοθεσίας δεν θα εντοπίσουν τέτοιες “λεπτομέρειες”.


Photo by Glen Carrie on Unsplash

04 November 2020

Νέα επιτυχία Χαρδαλιά: Πάλι μαντάρα – Με τα take away αυτή τη φορά

 



Μετά την προφορική νομοθέτηση Χαρδαλιά για τις μάσκες στα ΙΧ όπου, όχι μόνο νομοθέτησε προφορικά κανόνες αλλά νομοθέτησε προφορικά και εξαιρέσεις, μια νέα επιτυχία έρχεται να προστεθεί στο δυναμικό του.


Από χθες, ο Νίκος Χαρδαλιάς αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να ταλαιπωρήσει δύο πόλεις που βρίσκονται σε απαγόρευση κυκλοφορίας, την Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες. Το εξοργιστικό είναι ότι βάζει σε περιπέτειες έναν ολόκληρο κλάδο, αυτόν της εστίασης,  ο οποίος ήδη φυτοζωεί. Γιατί ο Χαρδαλιάς δεν σκέφτεται πόση επιπλέον ζημιά μπορεί να προκαλέσει στην εστίαση, πριν μιλήσει?

Στην Eνημέρωση διαπιστευμένων συντακτών Υπουργείου Υγείας της 3ης Νοεμβρίου 2020, είπε ότι απαγορεύεται το take away και επιτρέπεται μόνο το delivery.

[..] Tέλος, στις περιφερειακές ενότητες Θεσσαλονίκης και Σερρών διευκρινίζεται ότι η υπηρεσία παροχής προϊόντων σε πακέτο από τα καταστήματα, το take away και το drive through δεν επιτρέπεται. Επιτρέπεται μόνο το delivery [..]



Η νέα ΚΥΑ που αφορά στα ισχύοντα μέτρα (ΦΕΚ B 4829/02.11.2020), στο άρθρο 1 παρ. 1 στοιχείο 16, αναφέρει ότι στις “κόκκινες περιοχές”  

[..] επιτρέπεται η παροχή προϊόντων σε πακέτο από το κατάστημα (take away), διανομή προϊόντων (delivery) και drive-through έως τις 23:30. Από τις 23.30 κι εντεύθεν επιτρέπεται μόνο η λειτουργία της υπηρεσίας διανομής προϊόντων (delivery) εξαιρουμένης της πώλησης αλκοολούχων ποτών [..]

Παράλληλα, η ειδικότερη ΚΥΑ για Θεσσαλονίκη και Σέρρες (ΦΕΚ B 4831/02.11.2020), η οποία μάλιστα επανακυκλοφόρησε λόγω σφαλμάτων, δεν προβλέπει πως οι εν λόγω περιφερειακές ενότητες εξαιρούνται των κανόνων για την εστιάση.

Δηλαδή, δεν προβλέπεται ότι για Θεσσαλονίκη και Σέρρες δεν ισχύει ο κανόνας ότι μέχρι τις 23.30 γίνεται take away, delivery,  και drive-through και από τις 23.30 και μετά μόνο delivery.

Πώς λοιπόν ο Νίκος Χαρδαλιάς είπε ότι επιτρέπεται μόνο το delivery όταν από καμία διάταξη δεν προκύπτει αυτό?  

Η απάντηση είναι πολύ απλή. Όχι μόνο ο Χαρδαλιάς αλλά όλοι τους, δεν ξέρουν τί τους γίνεται. Δεν ξέρουν τί έχουν νομοθετήσει σε μια έκτακτη νομοθεσία 6.000 σελίδων. Δεν ξέρουν τί ισχύει και τί δεν ισχύει.

Δύο ακόμη παραδείγματα:

Στις διατάξεις της ισχύουσας ΚΥΑ, στο άρθρο 4 στοιχείο 22 που αφορά στις κυρώσεις, προβλέπεται ολογράφως κύρωση 4.000 ευρώ και αριθμητικώς 6.000 ευρώ. Τί πρόστιμο θα επιβάλει το όργανο ελέγχου τελικά?

Στη ίδια ΚΥΑ,  στο άρθρο 12 παρ. 6, γίνεται αναφορά σε μια Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β 3780) που όχι απλά έχει παρέλθει η περίοδος ισχύος της (31/10/2020) αλλά έχει αντικατασταθεί από άλλη παρόμοια (ΦΕΚ Β 4810) και μάλιστα το Κεφ. Δ έχει γίνει πλέον Κεφ. Ε.

Δεν το ήξεραν!

Ο πρωθυπουργός είναι προσωπικά υπεύθυνος για τις επιλογές του. Ο Χαρδαλιάς όχι απλά ήταν προσωπική επιλογή Μητσοτάκη αλλά αναβαθμίστηκε και έγινε Υφυπουργός.

Οι υπόλοιποι όμως, τί φταίμε?


Photo by Glen Carrie on Unsplash

30 October 2020

Μάσκα στα ΙΧ: με διάταξη φάντασμα νομοθετούν Υπουργείο Μεταφορών και Χαρδαλιάς



*Προσοχή: Το άρθρο που ακολουθεί αφορά στην προχειρότητα με την οποία νομοθετεί η Κυβέρνηση. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί από τους αναγνώστες ως προτροπή για μη χρήση μάσκας. Φοράμε μάσκα, μένουμε ασφαλείς.


Ο Κώστας Αχ. Καραμανλής έχει ήδη περάσει επάξια τις εξετάσεις για να γίνει κάποια στιγμή Πρωθυπουργός. Το μπάχαλο στα ΜΜΜ και το μπάχαλο με τους κανόνες του κορωνοϊού στις μεταφορές, είναι βαριές  περγαμηνές που θα μετρήσουν όταν έρθει η ώρα να σώσει κι αυτός την Ελλάδα.

Όπως διαβάζουμε σε διάφορα ΜΜΕ, τις τελευταίες ημέρες έχει δημιουργηθεί μια σύγχυση σχετικά με το αν τα ισχύοντα μέτρα περιλαμβάνουν και το μέτρο της χρήσης μάσκας στα ΙΧ. Στο άρθρο αυτό προσπαθούμε να δούμε αν η θέσπιση τέτοιου μέτρου έχει γίνει ρητά στη νομοθεσία ή εάν προκύπτει με άλλους τρόπους.


ΑΣ ΤΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ

Από τις 12 Οκτωβρίου 2020 με την ΚΥΑ υπ’ αρ. Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020, ενεργοποιήθηκε το σύστημα των επιπέδων προληπτικών μέτρων για την αποφυγή της εξάπλωσης του κορωνοϊού ήτοι

-Επίπεδο 1: ετοιμότητα (πράσινο)-Επίπεδο 2: επιτήρησης (κίτρινο)-Επίπεδο 3: αυξημένης επιτήρησης (πορτοκαλί) και

-Επίπεδο 4: αυξημένου κινδύνου (κόκκινο)

Τα επίπεδα προληπτικών μέτρων στην ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450

Σε κάθε επίπεδο προβλέπεται και μία δέσμη προληπτικών μέτρων. Με Κοινή Υπουργική Απόφαση, οι περιφερειακές ενότητες της χώρας εντάσσονται σε ένα από τα τέσσερα επίπεδα και ενεργοποιούνται τα τυποποιημένα μέτρα για το εκάστοτε επίπεδο.

Το σύστημα των επιπέδων θα μπορούσε να είναι ένα καλό σύστημα για την αποφυγή της σύγχυσης των πολιτών σε ό,τι αφορά στα μέτρα. Υπό το προηγούμενο καθεστώς, οι πολλές και διάσπαρτες Υπουργικές Αποφάσεις δημιουργούσαν  σύγχυση σχετικά με τους ισχύοντες κανόνες. Πλην όμως, παρά τις καλές προθέσεις, το σύστημα των επιπέδων είναι σύστημα του ποδαριού. Φαίνεται να έγινε με βιασύνη  και προχειρότητα. Για κάποιο λόγο, δεν γίνεται λεπτομερής αναφορά στα μέτρα που ισχύουν σε κάποιους τομείς με αποτέλεσμα να υπάρχει και πάλι σύγχυση, όπως έγινε και με τις μεταφορές.


ΤΙ ΙΣΧΥΕ ΠΡΙΝ?

Πριν την εισαγωγή του συστήματος με τα επίπεδα υπήρχαν:

-οι αποφάσεις με  γενικούς κανόνες και οριζόντια μέτρα για όλη την επικράτεια (πρόκειται για αποφάσεις 100+ σελίδων η κάθε μία) και

-ειδικότερες αποφάσεις με ειδικότερα μέτρα για Περιφερειακές ενότητες και Δήμους που παρουσίαζαν αύξηση κρουσμάτων.

Η τελευταία απόφαση που περιείχε οριζόντια μέτρα για όλη την επικράτεια, πριν την εισαγωγή του συστήματος των επιπέδων, ήταν η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 56435 – ΦΕΚ B 3958/15.09.2020. Φυσικά,προηγήθηκαν αρκετές αντίστοιχες αποφάσεις αφού όπως είπαμε η ισχύς τους ήταν για 14 ημέρες. Οπότε, με την λήξη τους, είτε εκδίδονταν αποφάσεις παράτασης τους είτε εκδίδονταν νέες αποφάσεις που περιείχαν επιπλέον μέτρα και αντικαθιστούσαν τις προηγούμενες.

Το μειονέκτημα των ειδικότερων αποφάσεων με τοπικά μέτρα ήταν πως, προϊόντος του χρόνου, αυξάνονταν η πολυπλοκότητα. Τα μέτρα ίσχυαν συνήθως για 14 ημέρες και κατόπιν εκδίδονταν νέες αποφάσεις που είτε τα παρέτειναν είτε τα τροποποιούσαν. Η πολυπλοκότητα αφορούσε και την Πολιτεία και τους πολίτες. Η μεν Πολιτεία έπρεπε να παρακολουθεί και να ανανεώνει μια σειρά από νομοθετήματα. Περίπου 65 τέτοιες Υπουργικές Αποφάσεις, με  ειδικότερα τοπικά μέτρα είχαν εκδοθεί μέχρι την εισαγωγή του συστήματος των επιπέδων. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και οι αποφάσεις με τις παρατάσεις των μέτρων για ακόμα 14 ημέρες κ.ο.κ.  Οι δε πολίτες, εάν ήθελαν να ενημερωθούν για το τί ισχύει στην περιοχή τοους έπρεπε να ψάξουν σε ένα χάος από αποφάσεις.  


ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΝΤΑΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ?

Παραδόξως, το προηγούμενο καθεστώς ήταν πιο τακτοποιημένο και σαφές.

Η ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ. 56435 – ΦΕΚ B 3958/15.09.2020 περιείχε ξεχωριστά άρθρα για τις μεταφορές ανά κατηγορία μεταφορών και ειδικότερα

-Κανόνες για τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (άρθρο 6) & κανόνες πληρότητας (άρθρο 9)

-Κανόνες για τα επιβατηγά οχήματα, δημόσιας χρήσης (πχ ταξί) και ιδιωτικής χρήσης με οδηγό (άρθρο 7)

-Κανόνες για τα επιβατηγά ιδιωτικής χρήσης (Ι.Χ.) οχήματα (άρθρο 8).

Α) Για τα ΜΜΜ προβλέπονταν ρητά ότι στους  χώρους  προσέλευσης  και  αναμονής  των  ΜΜΜ, καθώς και εντός των οχημάτων και των συρμών, το προσωπικό και οι επιβάτες υποχρεούνται να φέρουν μη ιατρική μάσκα προστασίας.

Β) Για τα επιβατηγά οχήματα, δημόσιας χρήσης (πχ ταξί) και ιδιωτικής χρήσης με οδηγό προβλέπονταν ρητά ότι το οδηγός και οι επιβάτες υποχρεούνται να φέρουν μη ιατρική μάσκα προστασίας.

Γ) Για τα ΙΧ δεν προβλέπονταν η χρήση μάσκας παρά μόνο ρυθμίζονταν το πόσοι επιβάτες επιτρέπονται σε αυτά.


ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΤΩΡΑ?

Δυστυχώς, η απάντηση δεν είναι σαφής και πρέπει να αναζητήσουμε σε παραθεσμικό επίπεδο τη βούληση του νομοθέτη και, ειδικότερα, σε χρησμούς Χαρδαλιά. Και γι’ αυτό αξίζουν συγχαρητήρια στον Κώστα Αχ. Καραμανλή και όλα δείχνουν ότι θα είναι το ίδιο άξιος και ως Πρωθυπουργός.

Η πλέον πρόσφατη απόφαση με τα μέτρα ανά επίπεδο είναι η Δ1α/Γ.Π.οικ.  67924 ΦΕΚ B 4709/23.10.2020.  Η απόφαση αυτή αντικαθιστά την αμέσως προηγούμενη  Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020).

Σύμφωνα λοιπόν με την πλέον πρόσφατη απόφαση, οι κανόνες για τις μεταφορές περιγράφονται στο άρθρο 1 παρ. 1 περ. 18.

Σε ό,τι αφορά στη χρήση μάσκας στις μεταφορές, καταγράφονται τα παρακάτω:

“Υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλα τα ΜΜΜ” (για όλα τα επίπεδα)

“Υποχρεωτική χρήση μάσκας και στον χώρο αναμονής των ΜΜΜ” (επίπεδα 3 και 4). 

Σε καμία διάταξη της ισχύουσας ΚΥΑ δεν αναφέρεται ρητά η χρήση μάσκας στα ΙΧ. 

Γίνεται ρητή αναφορά μόνο για τα  ΜΜΜ. Πολλώ δε μάλλον, δεν γίνεται καμία αναφορά σε εξαιρέσεις από τη χρήση μάσκας στα ΙΧ για συγγενείς Α’ Βαθμού, όπως θεσμοθέτησε προφορικά ο Νίκος Χαρδαλιάς.

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι οι διατάξεις για τα ΜΜΜ αφορούν και τα ΙΧ. Τα ΙΧ όμως δεν είναι ΜΜΜ. Εξάλλου, αν ίσχυε κάτι τέτοιο τότε γιατί υπό το προηγούμενο καθεστώς υπήρχαν ξεχωριστές διατάξεις για ΜΜΜ και ΙΧ και δεν ήταν όλα σε μία διάταξη? Γιατί υπήρχε ξεχωριστή διάταξη και για τα ΤΑΞΙ και τα ΕΔΧ?

Είναι ανεξήγητη η λακωνικότητα της ισχύουσας ΚΥΑ όταν στο καθεστώς πριν τα “επίπεδα προστασίας” υπήρχαν ολόκληρες διατάξεις σε αυτοτελή άρθρα που εξηγούσαν με ακρίβεια τί ισχύει. Αναρωτιέται κανείς, γιατί δεν έκαναν ένα απλό copy paste τις προηγούμενες διατάξεις αυτές στην ισχύουσα ΚΥΑ.


ΠΩΣ ΜΑΘΑΜΕ ΟΜΩΣ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΟΡΑΜΕ ΜΑΣΚΑ ΣΤΑ ΙΧ ΟΤΑΝ Η ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΡΗΤΑ ΤΙΠΟΤΑ?

Με χρησμό Χαρδαλιά!! 

Ναι, η Ελλάδα απέκτησε προφορική νομοθεσία.

Όπως αναφέρθηκε σε πολλά ΜΜΕ, επικρατούσε ένα αλαλούμ.

Τη λύση έδωσε ο Νίκος Χαρδαλιάς. Συγκεκριμένα, στις 23/10/2020, στην ενημέρωση διαπιστευμένων συντακτών Υπουργείου Υγείας από τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Νίκο Χαρδαλιά και τον Eπίκουρο Καθηγητή της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Γκίκα Μαγιορκίνη, ο Νίκος Χαρδαλιάς ανέφερε:

“Σχετικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους που ισχύει για το επίπεδο 3 και 4, δηλαδή τις πορτοκαλί και κόκκινες περιοχές, εξαιρούνται από αυτή οι συμμετέχοντες σε ομαδική ή ατομική άσκηση σε εξωτερικό χώρο και κατά την διάρκεια της άσκησης αποκλειστικά και μόνο.

Του μέτρου εξαιρούνται επίσης, οι οδηγοί που βρίσκονται μόνοι τους στο αυτοκίνητο ή μαζί με μέλη της οικογενείας τους, Α΄ βαθμού, που και αυτά εξαιρούνται από την χρήση μάσκας”

Δηλαδή, ο Νίκος Χαρδαλιάς νομοθέτησε επί τόπου και προφορικά. Κι όχι μόνο νομοθέτησε επί τόπου μέτρα, αλλά τα εξειδίκευσε και θέσπισε και εξαιρέσεις για συγγενείς Α’ Βαθμού.

Μόνη η απάντηση Χαρδαλιά αποκαλύπτει ότι οι άνθρωποι δεν ξέρουν τί τους γίνεται. Αγνοούν τί έχουν νομοθετήσει. Ή, ακόμα χειρότερα, είχαν τη βούληση να νομοθετήσουν έτσι, αλλά δεν το έκαναν. Το ξέχασαν?

Μήπως όμως είμαστε υπερβολικοί? Μήπως εάν ψάξουμε καλύτερα στην Υπουργική Απόφαση θα βρούμε κάποια διάταξη ειδικά για τις μάσκες?

Η απάντηση είναι ναι. Το άρθρο 2 προβλέπει την γενική υποχρέωση χρήσης μασκας, υπό την επιφύλαξη τυχόν ειδικότερων διατάξεων.

Όσο όμως και αν το ψάξαμε ΔΕΝ ΒΡΗΚΑΜΕ ειδική διάταξη για χρήση μάσκας στα ΙΧ. Υπάρχουν ειδικότερες διατάξεις για τομείς δραστηριοτήτων όπως:

-στις Δημόσιες Υπηρεσίες (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 2),

-στις Ιδιωτικές Επιχειρήσεις (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 3),

-στα Δικαστήρια, τις Εισαγγελίες και τα Υποθηκοφυλακεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 4),

-στα Νοσοκομεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 5),

-στα Σχολεία (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 8),

-στα Πανεπιστήμια (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 9),

-στις Εκκλησίες πλην ιερέων ((άρθρο 1 παρ. 1 περ. 10)

-σε Μουσεια & Αρχαιολογικούς χώρους (άρθρο 1 παρ. 1 περ. 11)

κλπ.

Πουθενά όμως δεν γίνεται ρητή πρόβλεψη για μάσκα στα ΙΧ.


ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗ ΤΟΥΡΤΑ 1

Η ισχύουσα απόφαση Δ1α/Γ.Π.οικ. 67924 ΦΕΚ B 4709/23.10.2020 αντικατέστησε την αμέσως προηγούμενη  Δ1α/Γ.Π.οικ. 64450 – ΦΕΚ B 4484/11.10.2020).

Λογικά η αντικατάσταση έγινε επειδή σκλήρυναν τα μέτρα, σωστά? Μάλλον ναι και μάλλον όχι.

Στην προηγούμενη, λοιπόν, απόφαση και σε κάθε προηγούμενη προβλέπονταν ότι στα καταστήματα τροφίμων και Σούπερ Μάρκετ θα έπρεπε να μην σχηματίζονται ουρές άνω των 5 ατόμων. Υπογραμμίζεται ότι μέτρο για μη σχηματισμό ουράς ίσχυε ήδη από την αρχή της πανδημίας. Ήρθε όμως η ώρα να καταργηθεί. Όπως θα δείτε, με την νέα ΚΥΑ απαλείφθηκε η διάταξη για μη σχηματισμό ουράς.

Όπως επίσης θα παρατηρήσετε, στις διατάξεις παρπάνω γίνεται ρητή αναφορά για χρήση μάσκας από προσωπικό σούπερ μάρκετ και πελάτες.

Μια ακόμα αλλαγή αφορά στα κολυμβητήρια. Μειώθηκε ο αριθμός των αθλούμενων στην πισίνα? Όχι. Αυξήθηκε.


ΤΟ ΚΕΡΑΣΑΚΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΤΑ 2 – ΑΣΠΙΔΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΥ

Διαβάζουμε ότι τα ελεγκτικά όργανα όχι απλώς θα ελέγχουν αν φοράμε μάσκα αλλά θα ελέγχουν και αν την φοράμε σωστα. Τί γίνεται όμως με τις ασπίδες προσώπου? Προστατεύουν?

Σύμφωνα με ρεπορτάζ στα ΝΕΑ, ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου κος. Εξαδάκτυλος, ο οποίος είναι και μέλος στην Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες, δήλωσε στις 7 Αυγούστου 2020:

«Η ασπίδα δεν προστατεύει. Ειδικά η μικρή ασπίδα είναι τελείως άχρηστη. Κακώς τη φοράνε. Οι προσωπίδες, αυτές οι ασπίδες, δεν έχουν γίνει για να αντικαθιστούν τη μάσκα… Είναι ελλιπής η ασπίδα».



Άρα, λογικά, δεν θα πρέπει να υπάρχει διάταξη η οποία να υπαγορεύει τη χρήση ασπίδας προσώπου, έτσι δεν είναι?

Κι όμως υπάρχει. Βρίσκεται στο παράρτημα XV της ΚΥΑ με τα ισχύοντα μέτα, το οποίο αφορά στην ασφαλή λειτουργία των Καζίνο!

Παράρτημα XV της ΚΥΑ Δ1α/Γ.Π.οικ.67924 (ΦΕΚ B 4709/23.10.2020)

Βέβαια, αν ήθελε να το μπαλώσει κάπως η Κυβέρνηση θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι το μέτρο αφορά συνδυασμό μάσκας και ασπίδας προσώπου κι όχι διαζευκτικά ή μάσκα ή ασπίδα προσώπου. Όμως, δημιουργείται η εξής απορία:

Η γενική υποχρέωση είναι για χρήση μάσκας κι όχι για ασπίδα προσώπου. Εφόσον κάποιος φοράει μάσκα τότε μπορεί να βάλει και ασπίδα προσώπου χωρίς να χρειάζεται υπόδειξη της Πολιτείας. Αν η ΚΥΑ ήθελε να προβλέψει συνδυασμό μάσκας και ασπίδας προσώπου, γιατί δεν το έκανε ρητά? Γιατί δεν έγραψε “Για το προσωπικό των Καζίνο είναι υποχρεωτικξή η χρήση μη ιατρικής μάσκας ΚΑΙ ασπίδας προσώπου” παρά μόνο προτίμησε να εισάγει μια κάθετο μεταξύ μάσκας και ασπίδας?

Επιπλέον, αν υποθέσουμε ότι το μέτρο αφορά συνδυασμό μάσκας με ασπίδα προσώπου γιατί τότε τόσο “σκληρά” μέτρα μόνο στα Καζίνο κι όχι για παράδειγμα και στα σχολεία?


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Το άρθρο αυτό έχει σκοπό να αναδείξει την προχειρότητα με την οποία νομοθετεί η Κυβέρνηση και όχι να υποδείξει ποια συμπεριφορά πρέπει να ακολουθούν οι πολίτες. Σε καμία περίπτωση το άρθρο αυτό δεν υποδεικνύει στους πολίτες να μην φοράνε μάσκα και θα ήταν λάθος να το χρησιμοποιήσουν ως τέτοιο οι αναγνώστες. Το άρθρο αυτό στέκεται στην νομοθετική προχειρότητα της Κυβέρνησης και μόνο.

Η Κυβέρνηση δείχνει να μην ξέρει το αριστερό της χέρι τί κάνει το δεξί. Είναι λες και δεν μιλάνε μεταξύ τους.

Το πλέον οξύμωρο και χωρίς καμία λογική είναι ότι υπό το προηγούμενο καθεστώς, που η νομοθεσία αφιέρωνε 2 σελίδες ΦΕΚ και 5 άρθρα για τις μεταφορές (και ήταν πράγματι λεπτομερής), δεν υπήρχε η υποχρέωση χρήσης μάσκας στα ΙΧ ενώ τώρα που η νομοθεσία αφιερώνει μερικές ελάχιστες γραμμές, όχι απλά ακούγεται ότι είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας στα ΙΧ (χωρίς ρητή νομοθετική αναφορά) αλλά θεσπίζονται προφορικά και εξαιρέσεις από τον Νίκο Χαρδαλιά. Γιατί δεν αποτυπώθηκαν και γραπτώς όλα αυτά αλλά πρέπει να συναχθούν συμπερασματικά?

Οι απαντήσεις μπορεί να είναι δύο

- Ήθελαν να θεσμοθετήσουν τέτοια διάταξη αλλά είτε το παρέλειψαν/ξέχασαν είτε σκέφτηκαν ότι καλύπτονται ήδη από τις λοιπές διατάξεις, χωρίς να χρειάζονται πολλά λόγια (!!!)

– Δεν υπήρχε βούληση για νομοθέτηση τέτοιας διάταξης αλλά επειδή η Κυβέρνηση και οι διάφοροι παράγοντες της δεν ξέρουν τί έχουν νομοθετήσει, φαντάζονται ότι υπάρχει ήδη αυτή η ρύθμιση.

Οι πολίτες, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ακολουθούν τις υποδείξεις της Πολιτείας για τη χρήση μάσκας. Εφόσον η Πολιτεία θέλει να την φοράμε και στα αυτοκίνητα μας, φυσικά και θα το κάνουμε. Και περιμένουμε να το καταγράψουν και ρητά.



Photo by Glen Carrie on Unsplash