05 January 2024

Αλλαγή πολιτεύματος? Δίπολο δεξιάς-ακροδεξιάς


Στις ευρωεκλογές που έρχονται το καλοκαίρι του 2024, το πιθανότερο είναι ότι θα επαληθευτεί η κυριαρχία του Μητσοτάκη στο πολιτικό σκηνικό. Μια κυριαρχία η οποία χτίστηκε μεθοδικά, με άφθονο δημόσιο χρήμα και βασίστηκε στα ΜΜΕ και στους υπόλοιπους θεσμούς, οι οποίοι αυτο-απενεργοποιήθηκαν και έπαψαν να λειτουργούν ως θεσμικά αντίβαρα. 
Ο Μητσοτάκης έχει αποδείξει ότι δεν αφήνει τίποτα στην τύχη και ότι λειτουργεί με σχέδιο, στοχοπροσήλωση και προετοιμασία. Εμβληματικό παράδειγμα ήταν το πρώτο νομοθέτημα που έφερε, ο Ν. 4622/2019 περί επιτελικού κράτους, η νομοτεχνική αρτιότητα του οποίου έδειχνε ότι ήταν έτοιμο από καιρό. 

Μετά την επανεκλογή της, τον Ιούνιο του 2023, η κυβέρνηση έφερε μια ομοβροντία δύσκολων νομοθετημάτων όπως το φορολογικό για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τον νέο Ποινικό Κώδικα που βρίσκει αντίθετη όλη την επιστημονική κοινότητα, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια κλπ. Νομοθετήματα της κρυφής ατζέντας Μητσοτοτάκη, με πολιτικό κόστος. Τίποτα από αυτά όμως δεν πρέπει να θεωρείται ότι γίνεται στην τύχη. Η κυβέρνηση νομοθετεί άρον άρον ώστε να δώσει στους πολίτες έναν με δύο μήνες περιθώριο μέχρι τις ευρωεκλογές, για να ξεχάσουν και να ψηφίσουν και πάλι Μητσοτάκη. Εξάλλου, η καμπάνια της ΝΔ για τις εθνικές εκλογές του 2023 απέδειξε ότι μπορεί να διαχωριστεί το πρόγραμμα του κόμματος από το επικοινωνιακό μήνυμα που κερδίζει εκλογές. Η ΝΔ δεν κέρδισε εκλογές προτάσσοντας ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα. Δεν ήταν το πρόγραμμα της που κέρδισε τις ψήφους. Τα μέτρα που νομοθέτησε μετά την επανεκλογή της, δεν τα είχε θέσει καν στην κοινωνία πριν τις εκλογές. Κέρδισε με μια επικοινωνιακή καμπάνια η οποία ήταν σχεδιασμένη για να αγγίξει το συναίσθημα της μάζας. 

Η μετατροπή της Ελλάδας σε προβληματική δημοκρατία, σε καθεστώς, ήταν από την αρχή ο στόχος του Μητσοτάκη. Μόνο σε μια τέτοια προβληματική δημοκρατία θα μπορούσε να διατηρηθεί στην εξουσία μακροπρόθεσμα. Δεν αρκεί όμως μόνο η βούληση της εκτελεστικής εξουσίας για να γίνει αυτό. Προαπαιτούμενο της διολίσθησης σε μια προβληματική δημοκρατία, σε ένα failed state, είναι και η δυσλειτουργία κάθε θεσμικού αντίβαρου όπως η δικαστική εξουσία, οι ανεξάρτητες αρχές, ο ΠτΔ και φυσικά τα ΜΜΕ. 

Ο κατακερματισμός της αντιπολίτευσης δεν είναι το πρόβλημα

Η απόσταση 23 μονάδων της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν κάτι πρωτοφανές για τα ελληνικά εκλογικά δεδομένα.


Η επιτυχία του Μητσοτάκη δεν ήταν ότι απέσπασε το 40%. Κάθε άλλο. Με την ώθηση και την επικοινωνιακή καταιγίδα που του εξασφάλισαν όλα τα mainstream media και ένας ολόκληρος μηχανισμός συμφερόντων, θα έπρεπε να έχει πάρει πολύ μεγαλύτερα ποσοστά. Το 40% σε ένα περιβάλλον μηντιακής υπεροπλίας είναι σαν να τρέχει κάποιος μόνος του και να έρχεται δεύτερος. Είναι αποτυχία το ποσοστό αυτό για έναν μηχανισμό που λειτουργούσε νυχθημερόν και έκαιγε (και συνεχίζει να καίει) μεγάλες ποσότητες δημοσίου χρήματος. Είναι όμως υπέρ-αρκετό για να κάνει την δουλειά του ο Μητσοτάκης και το σύστημά του. Και μας έδωσε κι ένα ακόμα μάθημα. Δεν χρειάζονται τεράστια ποσοστά για να στήσεις ένα καθεστώς. Δεν χρειάζεται καν να πείσεις τους πάντες. Αρκεί ένα 40% των ψηφοφόρων και η σύμπραξη των θεσμικών αντιβάρων.

Η επιτυχία του Μητσοτάκη δεν ήταν ούτε ο κατακερματισμός των κομμάτων της δημοκρατικής παράταξης. Εξάλλου, για τις περισσότερες εκλογικές αναμετρήσεις από το 1974 και έπειτα, το στάνταρ σχήμα των δημοκρατικών κομμάτων ήταν ΠΑΣΟΚ - ΚΚΕ - ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ. Δηλαδή, υπήρχε ήδη κατακερματισμός της δημοκρατικής παράταξης σε περισσότερα κόμματα. Αντιθέτως, από το 1974, η ΝΔ ήταν ο βασικός πόλος της δεξιάς, της ακροδεξιάς των μοναρχικών και της χούντας στην Ελλάδα χωρίς κάποιο άλλο κόμμα του ίδιου χώρου να μπορεί να την απειλήσει. Ακόμα και το ΛΑΟΣ δεν κατάφερε το 2004 ή το 2007 να στερήσει την αυτοδυναμία στην ΝΔ. 

Το πρόβλημα, λοιπόν, είναι ότι μέχρι και το 2023, ακόμα και εάν υπήρχε κατακερματισμός των κομμάτων της δημοκρατικής παράταξης, υπήρχε ένας ισχυρός πόλος ο οποίος διεκδικούσε την εξουσία. Μέχρι και τις εκλογές του 2009, ο πόλος αυτός ήταν το ΠΑΣΟΚ. Από το 2012 έως και το 2019, ο πόλος αυτός ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Τούτο, λοιπόν, είναι το κατόρθωμα του Μητσοτάκη. Ότι από τις εκλογές του 2023 δεν υπάρχει έτερος πόλος με προοπτική εξουσίας. Υπάρχει ένα μονοπολικό σύστημα αυτήν την στιγμή στην Ελλάδα και δεν φαίνεται να διεκδικεί άλλο κόμμα την εξουσία.

Ένα ακόμα σοβαρό ζήτημα (σύμφωνα με την ανάλυσή μας) είναι ότι, από το 2004 τα ποσοστά των δημοκρατικών κομμάτων έφθιναν σημαντικά αλλά και πάλι υπερτερούσαν των δεξιών κομμάτων. Από το 2004 και έπειτα, δηλαδή για περίπου 20 χρόνια (με εξαίρεση τις εκλογές του 2009), τα ποσοστά των δημοκρατικών κομμάτων δεν ανέκαμψαν  και το 2023 ήταν η πρώτη φορά που τα δεξιά κόμματα ξεπέρασαν τα δημοκρατικάΑκόμα κι αν θεωρήσουμε ότι τον Ιούνιο του 2023 έπαιξε ρόλο η μικρή συμμετοχή (53,74%) για την μεγάλη απόσταση δημοκρατικών - δεξιών κομμάτων, η "ψαλίδα" επιβεβαιώθηκε στις εκλογές Μαΐου 2023 οπότε η συμμετοχή ήταν σχεδόν στο 62%. Τον Σεπτέμβριο του 2015 η συμμετοχή ήταν στο 56% και τον Ιούλιο του 2019 στο 58%. Δεν ήταν δηλαδή ότι το 2015 η μεγάλη συμμετοχή ευνόησε τα δημοκρατικά κόμματα, αφού και τότε η συμμετοχή ήταν μικρή.

Από το 2007 και έπειτα φαίνεται να ξεκινάει το φαινόμενο της μειωμένης συμμετοχής στις εκλογικές διαδικασίες. Όπως θα παρατηρήσετε στο γράφημα παρακάτω, η αποχή δεν φαίνεται να οφείλεται στην μεγένθυνση του εκλογικού σώματος ή στο "ξεκαθάρισμα των εκλογικών καταλόγων" όπως ακούγεται από τα ΜΜΕ. Από το 2004 το μέγεθος του εκλογικού σώματος παραμένει σταθερό ενώ το 2023 μειώθηκε. Η αποχή φαίνεται να είναι συνειδητή επιλογή
Δεν φαίνεται να μπορεί να προκύψει ένα ασφαλές συμπέρασμα για το αν η αποχή ευνοεί τα δεξιά ή τα δημοκρατικά κόμματα. Πάντως, από τις εκλογές του 2007 (οπότε άρχισε η φθίνουσα πορεία του ποσοστού συμμετοχής) και έπειτα, στις 9 εθνικές εκλογές που έχουν γίνει, πρώτη βγήκε 6 φορές η ΝΔ, 2 φορές ο ΣΥΡΙΖΑ και 1 φορά το ΠΑΣΟΚ.

Άνοδος της ακροδεξιάς ως επιδίωξη Μητσοτάκη

Μετά την δημιουργία ενός μονοπολικού πολιτικού σκηνικού, ο επόμενος στόχος του Μητσοτάκη είναι η άνοδος της ακροδεξιάς. Τόσο όσο χρειάζεται για να δημιουργηθεί ένα ψεύτικο δίλημμα "Μητσοτάκης ή ακροδεξιά" όπως το "Μακρόν ή Λεπέν" στην Γαλλία. 

Δεν χρειάζεται να φτάσει σε επίπεδα 30% η ακροδεξιά για να στηθεί το ψευτοδίλημμα. Αρκεί να ξεπεράσει το 10%, να εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις με ανοδικές τάσεις και να παίξει στα ΜΜΕ το σύνθημα "η ακροδεξιά απειλεί να ξεπεράσει ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ". Κάτι που θα το δούμε να συμβαίνει στο προσεχές διάστημα. 

Ούτε όμως επιδιώκει ο Μητσοτάκης μια κατακόρυφη αύξηση των εκλογικών επιδόσεων της ΝΔ. Καλοδεχούμενη θα ήταν αλλά, ούτως ή άλλως, ο Μητσοτάκης μπορεί να συμπεριφέρεται ως ηγεμόνας ακόμα και με οριακή πλειοψηφία. Εφόσον όμως απέναντί του δεν υπαρχει διεκδικητής της εξουσίας και θεσμοί να τον ελέγχουν. 

Κάτι που δεν πρέπει να περνάει απαρατήρητο είναι ότι η ακροδεξιά έχει ήδη ξεκινήσει το rebrand της και τα ακροδεξιά κόμματα συστήνονται πλέον ως κόμματα του δήθεν "πατριωτικού χώρου". Και ότι βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες να συνενωθούν.

Σε αυτές τις συνθήκες θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η νεκρανάσταση του ΛΑΟΣ του Καρατζαφέρη, ο οποίος έγινε όψιμος θαυμαστής του Μητσοτάκη. Είπαμε, τίποτα δεν είναι τυχαίο.  

Ένα τέτοιο δίλημμα "Μητσοτάκης ή ακροδεξιά" θα εγκλωβίσει τους δημοκρατικούς πολίτες σε έναν τεχνητό μονόδρομο προς τον Μητσοτάκη, στο πρόσωπο του οποίου θα εκφράζεται δήθεν η δημοκρατία. Η άνοδος της ακροδεξιάς θα συγκρατήσει σε χαμηλά επιπέδα ή και θα συμπιέσει προς τα κάτω τις επιδόσεις της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Και όταν η ακροδεξιά δεν θα χρειάζεται πλέον, θα την θέσουν εκτός του πολιτικού παιχνιδιού. 

Ο Μητσοτάκης θα επιχειρήσει να ανεβάσει στα ΜΜΕ το θέμα της ακροδεξιάς. Όχι φυσικά από αγάπη για την δημοκρατία αλλά για να πριμοδοτήσει τα δημοσκοπικά ποσοστά της. Αν τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης τον ακολουθήσουν στην θεματολογία αυτή, θα έχουν παίξει το παιχνίδι του. 

Αλλαγή Πολιτεύματος  

Απώτερος στόχος του Μητσοτάκη φαίνεται να είναι η αλλαγή πολιτεύματος και η διατήρησή του στην εξουσία για δεκαετίες, όπως έκανε ο Ερντογάν στην Τουρκία. Ένα πολίτευμα αντίστοιχο των ΗΠΑ, με τον ίδιο στην θέση του Προέδρου. Ενός Προέδρου οποίος θα συγκεντρώνει στο πρόσωπό του όλη την εκτελεστική εξουσία. Η συγκέντρωση εξουσιών στο πρόσωπό του είναι μια επιδίωξη που δεν την έκρυψε από την πρώτη ημέρα που βρέθηκε στην εξουσία. 

Το κοντινότερο που μπορούσε να κάνει προς αυτή την κατεύθυνση ήταν ο νόμος 4622/2019 περί Επιτελικού Κράτους με τον οποίο απογύμνωσε τους Υπουργούς από την νομοθετική πρωτοβουλία

Ο Γεραπετρίτης, είχε πει για τον Ν. 4622/2019 στην αρμόδια Επιτροπή*:

Ξέρετε, αυτό που συμβαίνει, σε όλα τα προηγμένα συστήματα, είναι ότι η νομοθεσία παράγεται από μια κεντρική κυβερνητική μονάδα, δεν παράγεται εντός των Υπουργείων και γι' αυτόν το λόγο, σήμερα, τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου έχουν ειδικά μαθήματα, τα οποία ασχολούνται με τη νομοτεχνική. [..] Η σκέψη, λοιπόν, είναι ότι θα παράγονται οι βασικοί άξονες των νομοσχεδίων, εντός των Υπουργείων, αλλά αυτό, που έχει να κάνει με το σχεδιασμό και την κατάρτιση του νομοσχεδίου, θα γίνεται κεντρικά από αυτή την υπηρεσία, η οποία θα αποτελείται από περισσότερα γνωστικά αντικείμενα, δηλαδή και νομικά και οικονομικά και πολιτικά, έτσι ώστε να παράγεται αρτιότερος νόμος. 

* Διαρκής Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, συνεδρίαση της 29.07.2019. Μπορείτε να δείτε τα ζητήματα συνταγματικότητας που είχε θέσει με την έκθεσή της η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής εδώ σελ. 18 επ.

Ταυτόχρονα, ο Μητσοτάκης ανέλαβε ΕΥΠ, ΕΡΤ, ΑΠΕ - ΜΠΕ κλπ. Και ποια ήταν η αντιμετώπιση του Ν. 4622/2019 από την δημοκρατική αντπολίτευση? Αντί να αναδείξουν τον συγκεντρωτισμό και την θεσμική εκτροπή της απογύμνωσης των Υπουργών από την συνταγματικά κατοχυρωμένη (Σ73 παρ. 1) νομοθετική πρωτοβουλία, χρησιμοποιούν ειρωνικά τον όρο "επιτελικό κράτος" ως ταυτισμένο με την ανικανότητα. Κατάφεραν δηλαδή, αντί να ταυτίσουν τον Ν 4622/2019 με την θεσμική εκτροπή και τον συγκεντρωτισμό, να τον ταυτίσουν με την έλλειψη ικανοτήτων. Καλύτερο δώρο για τον Μητσοτάκη δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

Εύλογα θα επικαλεστεί κάποιος ότι το Σύνταγμα (Σ110 παρ. 1) δεν επιτρέπει την αλλαγή πολιτεύματος. Ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει με αναθεώρηση του Συντάγματος αλλά μόνο με συντακτική Βουλή. Ε, και? Αυτά είναι λεπτομέρειες για τον Μητσοτάκη.

Ποιός θα το προστατέψει το Σύνταγμα από μία εκτροπή? Ποιος θα διαπιστώσει την παραβίαση του? Ποιος θα αντιταχθεί στην κατάλυσή του? Η Κυβέρνηση? Οι δικαστικοί λειτουργοί? Υπενθυμίζουμε, για την ιστορία, ότι όταν έγινε η Χούντα το 1967, πρώτος χουντικός Πρωθυπουργός διορίστηκε ο Εισαγγελέας του ΑΠ Κων. Κόλλιας. Και οι δικαστικοί λειτουργοί συνέχισαν την δουλειά τους σαν να μην είχε γίνει τίποτα. Η ΠτΔ? Στην οποία ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι εντός του Γενάρη του 2024 θα φέρει νομοσχέδιο για ιδιωτικά πανεπιστήμια, κόντρα στο Σύνταγμα, και εκείνη του απάντησε "Χρόνια πολλά σε εσάς και στην οικογένειά σας"? Ποιος?

Έτσι απλά μια μέρα, θα προκηρύξει εκλογές για συντακτική Βουλή και θα φέρει νέο Σύνταγμα. Μπορεί να μην κάνει ούτε αυτό κι έτσι απλά να ανακοινώσει την αλλαγή Συντάγματος. 

Διδακτική είναι η περίπτωση του δικτάτορα Θ. Πάγκαλου το 1926 ο οποίος επιθυμούσε να τροποποιήσει το σύνταγμα ώστε να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας και να αποκτήσει δικαιώματα αντίστοιχα του Προέδρου των ΗΠΑ*. Στις 18 Μαρτίου 1926 και χωρίς να προβλέπεται από το Σύνταγμα, ο Πάγκαλος δημοσίευσε συντακτική πράξη (ΦΕΚ Α 95/18.03.1926) με την οποία ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εκλέγονταν απευθείας από τον λαό και προκήρυξε εκλογές για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας την 4η Απριλίου 1926. Ταυτόχρονα, άρχισε να συμβουλεύεται νομομαθείς για τον τρόπο με τον οποίο θα άλλαζε το Σύνταγμα ώστε να περιλαμβάνει διατάξεις περί των δικαιωμάτων του Προέδρου αντίστοιχες του αμερικανικού συντάγματοςΟ καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, Θρασύβουλος Πετμεζάς, ρώτησε τον Θεόδωρο Πάγκαλο με ποιο δίκαίωμα θα τροποποιούσε το Σύνταγμα. Ο Πάγκαλος, κυνικότατα του απάντησε ότι στην αρχή ο κόσμος θα εκπλαγεί, μετά θα πει ότι ίσως και να είναι καλό και στο τέλος, μετά από 5-6 ημέρες θα το έχει ξεχάσει. Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο μας Θ. Πάγκαλος 1926: "Σε 5-6 ημέρες θα το έχουν ξεχάσει".

Γρηγόριος Δαφνής "Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων", Τόμος Α, σελ. 312 
Εκτροπή

Ένα ζήτημα που απασχολησε τους δημοκρατικούς πολίτες, μπροστά στο ενδεχόμενο να χάσει η ΝΔ τις εκλογές του 2023, ήταν το αν θα μπορούσε να γίνει ομαλή μετάβαση της εξουσίας. Ο Μητσοτάκης είχε επενδύσει πάρα πολύ (κρατικό) χρήμα και χρόνο για να διατηρηθεί στην εξουσία. Ταυτόχρονα είχε ήδη κάνει ασκήσεις σε απαγόρευση κυκλοφορίας και συναθροίσεων με την πανδημία COVID. Απαραίτητα εργαλεία για μια εκτροπή. Θα έκανε "επανάσταση" εάν έχανε? Ο Κονδύλης είχε πει ότι οι "επαναστάσεις" (πραξικοπήματα) γίνονται πάντοτε πριν τις εκλογές. Πάντοτε για την σωτηρία της πατρίδας. Υπήρχε λοιπόν ένας φόβος. 

Εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι ο φόβος αυτός ήταν άτοπος. Όχι επειδή ο Μητσοτάκης δεν είναι αρκετά αδίστακτος για μια εκτροπή αλλά επειδή γνώριζε ότι ήταν ο σίγουρος νικητής των εκλογών. Με άλλα λόγια, απλώς δεν χρειάστηκε να καταφύγει σε μια εκτροπή από την στιγμή που δεν υπήρχε άλλος διεκδικητής της εξουσίας. Τί θα γίνει όμως αν εμφανιστεί ένας τέτοιος? 

Η αντιπολίτευση

Τα πράγματα είναι δύσκολο να αναστραφούν. Και τούτο διότι οι ισχυροί παίχτες της δημοκρατικής αντιπολίτευσης ενδιαφέρονται μόνο για τα ποσοστά τους και αδιαφορούν για την κοινωνία. 

Το ΚΙΝΑΛ πήγε από το 8% στο 11,8% και το "πουλάει" ως επιτυχία. Στις επόμενες εθνικές εκλογές μπορεί να πάει στο 15%. Κι αν σε κάθε κλογική αναμέτρηση παίρνει κι από 3%, μπορεί σε 9 εκλογικές αναμετρήσεις ήτοι σε 36 χρόνια να γίνει κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, από το 13,58% το 19474, πήγε στο 25,34% το 1977 και στο 48,07% το 1981. Πήρε την διακυβέρνηση σε 7 χρόνια. Τέτοια εκλογικά άλματα δεν φαίνεται να γίνονται από το ΚΙΝΑΛ, το οποίο προτείνει μια "αξιόπιστη / υπεύθυνη αντιπολίτευση". Μια αντιπολίτευση με μωβ και πράσινους κόκκους που διαλύει τους δύσκολους λεκέδες. Δεν υπάρχει πρόταγμα από το ΚΙΝΑΛ το οποίο να κινητοποιεί τους πολίτες. Επιπλέον, η όσμωση του ΚΙΝΑΛ με την δεξιά, έκανε πιο θολές τις διαχωριστικές γραμμές του από αυτήν. Είναι χαρακτηριστική η ευκολία με την οποία τα παλιά του στελέχη μεταπηδούν, όχι απλά σε άλλο κόμμα αλλά στην δεξιά. Τα τελευταία χρόνια, το ΚΙΝΑΛ προσφέρεται να "βάλει πλάτη" στα δύσκολα στην ΝΔ. Τί ακριβώς ήθελε να πετύχει με το "δημοκρατικό μελάνι" στο νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις? Να αποδείξει την νομιμοφροσύνη του στον Μητσοτάκη? Επιβραβεύτηκε από τους πολίτες αυτή η στάση? Ποια υπηρεσία προσφέρει στους πολίτες το ότι προσέτρεξε να υποστηρίξει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων "με όρους"? Η ηγεσία του ΚΙΝΑΛ φαίνεται να είναι εγκλωβισμένη.

Το ίδιο και σε ό,τι αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν φαίνεται να επιτυγχάνει κάποιο άλμα που θα τον επαναφέρει σε τροχιά εξουσίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε να δουλέψει ως ένα οργανωμένο κόμμα τόσα χρόνια. Οι βουλευτές και τα στελέχη του εμφανίζονταν άσχετοι και αδιάβαστοι στα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να εκτίθενται. Απέτυχαν να συγκροτήσουν ένα οργανωμένο κόμμα. Απέτυχαν να υπερασπιστούν και το έργο της διακυβέρνησης του 2015-2015. Ταυτόχρονα έκαναν κάτι πραγματικά εξαιρετικό: απέτυχαν να κάνουν αντιπολίτευση στον Μητσοτάκη. Δεν παρακολουθούσαν καν τί νομοθετεί ο Μητσοτάκης. Δεν ήξεραν τί τους γίνεται. Δεν ενέπνεαν καμία σοβαρότητα. Ο καθένας το μαγαζάκι του και το δόγμα του. Και όταν ήρθε η συντριβή τον Μάϊο του 2019 τί έκαναν? Τα έδωσαν όλα για να σώσουν ό,τι σώζεται στην αναμέτρηση του Ιουνίου 2023? Όχι! Ξεκίνησαν τα εσωκομματικά τους. Ο κόσμος καιγόταν από την ακρίβεια, τους πλειστηριασμούς κλπ και αυτοί είχαν στο μυαλό τους την επόμενη ημέρα στο κόμμα. Όταν γράφεις τόσο επιδεικτικά την κοινωνία, λογικό επακόλουθο είναι να σε γράψει κι εκείνη. Όπερ και εγένετο με το 17,8% στις εκλογές Ιουνίου. Όπως έχουμε ήδη εκφράσει από τον Σεπτέμβριο του 2023 στο άρθρο μας Κασσελάκης effect, εκτίμησή μας είναι ότι ο Κασσελάκης θα πρέπει να κατέβει και ο ίδιος ως υποψήφιος Ευρωβουλευτής για να βοηθήσει με το momentum που θεωρείται ότι έχει. Ως "επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου" ή κάτι ανάλογο. Κι αν εκλεγεί, να δώσει την έδρα του στον επόμενο.

Η δε Νεα Αριστερά όχι απλώς δεν φαίνεται να μπορεί να συγκροτήσει πόλο διακυβέρνησης αλλά δεν είναι βέβαιο και το αν θα μπορέσει να μπει στην Βουλή. Ίσως όμως εκεί στην Νέα Αριστερά να μην τους νοιάζει η προοπτική διακυβέρνησης τόσο όσο η ιδεολογική καθαρότητα. Αλλά και ποια ακριβώς είναι η προοπτική την οποία προτείνει η Νέα Αριστερά στον λαό? Κάνε υπομονή να πάρουμε 3% και ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός? Μπορεί όμως να κάνει το εξής: όπως δεν αποδέχτηκε το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών, μπορεί να μην αποδεχτεί το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών. Θα ήταν μία αρχή. 

Το ΚΚΕ (μαζί με τον Συνασπισμό) από την άλλη, την μία και μοναδική φορά στην ιστορία του που ξεπέρασε δογματισμούς, ήταν για να συνεργαστεί σε συγκυβέρνηση με την δεξιά υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Και για να πετύχει τί? Την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης του εργαζόμενου λαού? Όχι! Ποιος νοιάζεται για αυτά? Το έκανε για να παραπέμψει τον Ανδρέα στο ειδικό δικαστήριο. Αυτό ήταν το σπουδαίο διακύβευμα που έκανε το ΚΚΕ να συνεργαστεί με την δεξιά. Και όχι οποιαδήποτε δεξιά αλλά την δεξιά του αποστάτη και πρόδρομου της Χούντας, Κων. Μητσοτάκη. Τί λέει το ΚΚΕ σήμερα? "Ψηφίστε με για να είμαι μαχητική/δυναμική κλπ αντιπολίτευση". Αλήθεια, μπορεί μια "μαχητική" αντιπολίτευση να μειώσει τις τιμές στο σούπερ μάρκετ? Μπορεί να μειώσει τις τιμές στα καύσιμα? Μπορεί να βάλει φρένο στους πλειστηριασμούς? Φυσικά και όχι. Για να γίνουν τομές οι οποίες θα βελτιώσουν την ζωή των εργαζομένων, χρειάζεται να αναλάβει την διακυβέρνηση. Την οποία όμως δεν επιζητά το ΚΚΕ, ούτε μόνο του ούτε σε συνεργασία με άλλες προοδευτικές δυνάμεις. Γιατί να το κάνει εξάλλου? Έτσι όμως δείχνει και την βαθιά περιφρόνηση του για τα προβλήματα του λαού. Και όσο κι αν ξορκίζει την μεταπολιτική, η άνοδος του ΚΚΕ στο 7,6% το 2023 ήταν αποτέλεσμα και της μεταπολιτικής του "αυτοί είστε".

Θα μπορούσε μια Ένωση Κέντρου να είναι η λύση? Πριν φτάσουμε σε αυτό, θα πρέπει πρώτα να σκεφτούμε: θα μπορούσαν να κάτσουν να συζητήσουν τα στελέχη των δημοκρατικών κομμάτων? Η απάντηση μάλλον είναι αρνητική. Είπαμε, τους νοιάζει περισσότερο το κουτάκι τους παρά η κοινωνία. Τί κι αν ο Μητσοτάκης έχει εγκαθιδρύσει καθεστώς στην Ελλάδα? Δεν είναι δα και τόσο σημαντικό μπροστά στο να πάει το ΚΙΝΑΛ στο 15%. Μπορεί να κάνει κανονική εκτροπή ο Μητσοτάκης αλλά δεν είναι και τόσο σπουδαίο μπροστά στο ενδεχόμενο να ξεπεράσει το 10% το ΚΚΕ. Δεν πα να πετάξει όλους τους Έλληνες από τα πανεπιστήμια ο Μητσοτάκης? Αρκεί, για τους θεματοφύλακες της αριστερής ιδεολογίας της Νέας Αριστεράς, να μην πέσει νερό και αραιώσει τα ιερά και τα όσια της αριστεράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον, έτεινε την χείρα με την απλή αναλογική. Οι άλλες δυνάμεις χόρευαν στον ρυθμό του "καλύτερα ο Μπέος παρά ο ΣΥΡΙΖαίος".

Παρόλα αυτά, πιθανολογούμε ότι ένα σχήμα όπως η Ένωση Κέντρου, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν πόλο εξουσίας απέναντι στην κυριαρχία του Μητσοτάκη. Εκτίμησή μας είναι ότι ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να μετατρέψει τις επόμενες εκλογές σε αναμέτρηση αντί για έναν υγιεινό περίπατο του Μητσοτάκη.

Πιθανό ατύχημα με τα ελληνοτουρκικά

Ο Μητσοτάκης έχει ανοίξει την συζήτηση με την Τουρκία, χωρίς κανείς να γνωρίζει ποια είναι τα θέματα που συζητούνται. Εμείς εδώ εκφράζουμε τον φόβο να εξελιχθεί ο Μητσοτάκης σε Δημήτρη Ιωαννίδη του 2023 και να προκαλέσει μια εθνική συμφορά με την κρυφή διπλωματία την οποία προωθεί. Ευχόμαστε, η αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα να γίνει μέσα από εκλογές κι όχι μέσα από μια τραγωδία όπως έγινε με την Κύπρο. Ευτυχισμένος όποιος αγνοεί την νεοελληνική ιστορία. Δεν φοβάται την επανάληψή της.